ÇARDAK KÖYÜNDE YERLEŞİM VE İLK YAPILAR
Söylentilere bakılırsa, bugünkü Çardak’ın bulunduğu yerde yapılan ilk ev, Topaloğulları (diğer adıyla Koltukçulu) sülalesinin atası olan Hacı İsmail Ağa’nın oğlu Hacı İbrahim Ağa tarafından yaptırıldığı söylenen, iki katlı ve her katında tek oda bulunan hanay tipi basit bir evdir. Bu bina koltukçulu çeşmesinin yaklaşık 20, 30 metre kadar güney ilerisinde idi. Bu ev, binanın banisi olan Hacı İbrahim Ağa, geride mirasçı bırakmadan öldüğünden, kardeşi Veli Ağa’ya, onun da en küçük oğlu olan ve “Kör Ese” olarak bilinen İsa Üret’e ve sonra oğlu Hacı Şükrü Kaya’ya intikal etmiş, adı geçenin vefatından sonra da varisleri tarafından 1995 Yılında da yıktırılmıştır.
Yaklaşık 150 sene kadar ayakta kaldığını tahmin ettiğimiz bu binanın Çardak’ta inşa edilen ilk bina olduğu yolundaki rivayetler bize pek inandırıcı gelmemektedir. Çünki 1750’lerden sonra köy haline gelen Çardak, ahalisinin yüz yıl sonra dahi içinde yaşayacağı bir ev inşa etmeyi akıl edemeyip çadırda yaşamayı sürdürmesi bize pek mantıklı gelmemektedir. Bu insanlar, şüphesiz içinde barındıkları bazı evler inşa etmişlerdi, ancak inşa edilen bu konutlar konargöçer yaşam biçimini sürdüren ailelerin ihtiyacına göre ve derme çatma denilebilecek türden basit yapılar olsa gerektir. Nitekim bu tür yapılara ait bir kalıntı da günümüze intikal etmemiştir. Bu konuda elde herhangi bir belge bulunmadığından, tek dayanak, nesilden nesile nakledilen rivayetlerdir ki, doğruluğu hayli kuşkulu da olsa içinde bir miktar hakikat payı bulunduğunu düşünüyoruz. Konu bilimsel olarak araştırıldıkça hakikat ortaya çıkacaktır.
Bahsettiğimiz bu evin çevresinde, Hacı İsmail Ağa’nın çocukları da sonraki yıllarda evler yaptırmışlardır. Bu evler, ilk yapılan eve nazaran biraz daha kullanışlı olup üslup bakımından da olgunlaşmıştır. Hanay tarzında yaptırılan bu evlerin alt katları yazın dahi oldukça serin, loş ve ge-niş mekânlardır. Genellikle, un, bulgur, tarhana, peynir, yağ gibi erzakın depo edildiği büyük birer kiler mahiyetindedir. Üst kat ise, genellikle iki oda, hayat ve çıkartma gibi bölümlerden oluşmaktadır. Odalardan biri oturulup kalkılan sürekli yaşam alanı olarak kullanılmakta, diğeri ise, misafir odası olarak kullanılmaktadır. Hanay evlerin önlerinde oldukça geniş birer avlu bulun-makta, avlunun etrafı da, içerisi görülmeyecek yükseklikte avlu duvarı ile çevrilmektedir. Ahır, samanlık, ekmek evi gibi, bu tür evlerin mütemmim cüzlerinden sayılabilecek yapılar da avlunun içerisine belli bir plan dâhilinde inşa edilen kullanışlı ama oldukça basit yapılar olarak göze çarpmaktadır. Evlerin girişleri hep avludan yapılmaktadır. Sokaktan avluya giriş ise, büyük ve küçük-baş hayvanlar ile araba girişlerine izin verecek büyüklükte yapılan “koca kapı”lardan yapılmaktadır. Evlerin yönü hep kıbleye doğrudur. Büyük Hacı Mehmet Ağa’nın evi, Hacı Ö-mer, Hacı Ahmet ve Hacı Yahya Ağaların evleri ile Ali Ağanın oğlu Hüseyin Ağanın evleri ha-nay türü evlerin olgunlaşmış örneklerinden sayılabilir.
Söylentilere bakılırsa, bugünkü Çardak’ın bulunduğu yerde yapılan ilk ev, Topaloğulları (diğer adıyla Koltukçulu) sülalesinin atası olan Hacı İsmail Ağa’nın oğlu Hacı İbrahim Ağa tarafından yaptırıldığı söylenen, iki katlı ve her katında tek oda bulunan hanay tipi basit bir evdir. Bu bina koltukçulu çeşmesinin yaklaşık 20, 30 metre kadar güney ilerisinde idi. Bu ev, binanın banisi olan Hacı İbrahim Ağa, geride mirasçı bırakmadan öldüğünden, kardeşi Veli Ağa’ya, onun da en küçük oğlu olan ve “Kör Ese” olarak bilinen İsa Üret’e ve sonra oğlu Hacı Şükrü Kaya’ya intikal etmiş, adı geçenin vefatından sonra da varisleri tarafından 1995 Yılında da yıktırılmıştır.
Yaklaşık 150 sene kadar ayakta kaldığını tahmin ettiğimiz bu binanın Çardak’ta inşa edilen ilk bina olduğu yolundaki rivayetler bize pek inandırıcı gelmemektedir. Çünki 1750’lerden sonra köy haline gelen Çardak, ahalisinin yüz yıl sonra dahi içinde yaşayacağı bir ev inşa etmeyi akıl edemeyip çadırda yaşamayı sürdürmesi bize pek mantıklı gelmemektedir. Bu insanlar, şüphesiz içinde barındıkları bazı evler inşa etmişlerdi, ancak inşa edilen bu konutlar konargöçer yaşam biçimini sürdüren ailelerin ihtiyacına göre ve derme çatma denilebilecek türden basit yapılar olsa gerektir. Nitekim bu tür yapılara ait bir kalıntı da günümüze intikal etmemiştir. Bu konuda elde herhangi bir belge bulunmadığından, tek dayanak, nesilden nesile nakledilen rivayetlerdir ki, doğruluğu hayli kuşkulu da olsa içinde bir miktar hakikat payı bulunduğunu düşünüyoruz. Konu bilimsel olarak araştırıldıkça hakikat ortaya çıkacaktır.
Bahsettiğimiz bu evin çevresinde, Hacı İsmail Ağa’nın çocukları da sonraki yıllarda evler yaptırmışlardır. Bu evler, ilk yapılan eve nazaran biraz daha kullanışlı olup üslup bakımından da olgunlaşmıştır. Hanay tarzında yaptırılan bu evlerin alt katları yazın dahi oldukça serin, loş ve ge-niş mekânlardır. Genellikle, un, bulgur, tarhana, peynir, yağ gibi erzakın depo edildiği büyük birer kiler mahiyetindedir. Üst kat ise, genellikle iki oda, hayat ve çıkartma gibi bölümlerden oluşmaktadır. Odalardan biri oturulup kalkılan sürekli yaşam alanı olarak kullanılmakta, diğeri ise, misafir odası olarak kullanılmaktadır. Hanay evlerin önlerinde oldukça geniş birer avlu bulun-makta, avlunun etrafı da, içerisi görülmeyecek yükseklikte avlu duvarı ile çevrilmektedir. Ahır, samanlık, ekmek evi gibi, bu tür evlerin mütemmim cüzlerinden sayılabilecek yapılar da avlunun içerisine belli bir plan dâhilinde inşa edilen kullanışlı ama oldukça basit yapılar olarak göze çarpmaktadır. Evlerin girişleri hep avludan yapılmaktadır. Sokaktan avluya giriş ise, büyük ve küçük-baş hayvanlar ile araba girişlerine izin verecek büyüklükte yapılan “koca kapı”lardan yapılmaktadır. Evlerin yönü hep kıbleye doğrudur. Büyük Hacı Mehmet Ağa’nın evi, Hacı Ö-mer, Hacı Ahmet ve Hacı Yahya Ağaların evleri ile Ali Ağanın oğlu Hüseyin Ağanın evleri ha-nay türü evlerin olgunlaşmış örneklerinden sayılabilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder